Fotografie 1: Basistechnieken

Kennis over licht is voor een fotograaf heel belangrijk. In deze eerste les kom je te weten hoe een camera lichtstralen verwerkt tot een herkenbaar beeld en dat op ongeveer dezelfde manier als onze ogen. Dankzij een lens in ons oog en in de camera kunnen we scherpe beelden zien en fotograferen. We bekijken hoe de lens dat voor elkaar krijgt.

Kleurenfotografie is niet zo eenvoudig gebleken. In de videoles kom je te weten wat kleuren precies zijn en hoe wij kleuren kunnen zien en hoe een camera kleuren kan vastleggen.

Een goede foto is correct belicht, heeft de juiste kleuren en toont het onderwerp scherp. Voor dat laatste zijn lenzen nodig, in onze ogen en in de camera. We bespreken tenslotte ook het begrip scherptediepte.

Met één lens kan je slechts op één enkele afstand scherpstellen. Om te kunnen scherpstellen dichtbij én veraf is een optisch systeem met meerdere lenzen nodig: dat is het objectief. In deze les bekijken we de belangrijkste eigenschappen én creatieve mogelijkheden van een zoomobjectief. 

Objectieven zijn niet perfect. We moeten dan ook rekening houden met veel voorkomende lensfouten. Je kan zelf testfoto's maken om deze lensfouten aan het licht te brengen. Verder krijg je tips om deze fouten al bij de opname te verminderen. 

De keuze aan digitale camera’s is enorm. Er zijn compactcamera’s, compacte systeemcamera’s, spiegelreflexcamera’s, actiecamera’s, alziende 360° camera’s en zelfs vliegende camera’s, de drones… In de videoles worden enkele gewone en enkele bijzondere cameramodellen getoond en hun sterke en minder sterke punten besproken.

In deze les kijken we binnenin de digitale camera. De belangrijkste onderdelen: de sensor,  het geheugenkaartje en de programmastanden worden besproken. Neem ook de handleiding van jouw fototoestel erbij voor de technische specificaties. 

Alle digitale camera's maken foto's in JPG-formaat. Alle compacte systeemcamera's en uiteraard alle spiegelreflexcamera's bieden daarnaast ook een Raw-bestandsformaat aan. Deze les start dan ook met Lightroom Classic of Photoshop waar we samen de bewerkingsmogelijkheden van het bestandsformaat Raw ontdekken.
Daarna bespreken we de  lichtmeetmethodes van de camera:

• é matrixmeting (T meervlaksmeting),
• b spotmeting en
• V deelmeting en/of ` centrumgerichtmeting.

Wanneer kies je welke methode?
Praktijk: foto's maken met de twee uiterste lichtmeetmethodes.

Moderne digitale camera’s zijn voorzien om snel en heel precies automatisch scherp te stellen. In deze les bekijken we welke autofocusopties er nuttig zijn bij het fotograferen van landschappen, portretten en stillevens en welke bij sport en snelle bewegingen.

Bij sommige onderwerpen of situaties heeft de autofocus van de camera het moeilijk. Gelukkig kan je met de meeste objectieven ook gemakkelijk en snel handmatig scherpstellen.

Landschapsfotografen nemen de tijd om één mooie opname te maken. Sportfotografen en paparazzi hebben soms maar enkele seconden tijd om een foto te maken. Een snelle continue opname (¤) is dan nuttig. Die kan je kiezen onder Transportmode of Ontspanstand.

Verder in deze les bekijken we ook de opties om de camera op afstand te bedienen via f zelfontspanner, infrarood, bluetooth of WiFi.

In deze les krijg je een aantal basistips voor het fotograferen van personen en huisdieren. Hoe plaats ik een persoon het best in beeld en welk licht levert meer flatterende foto's op? Je leert ook het effect van het camerastandpunt in te schatten bij het fotograferen van personen. 

In de tweede les rond het thema Compositie, krijg je vooral tips voor het fotograferen van steden en landschappen.

Verder krijg je nog enkele algemene compositietips. Vooral het principe van de 'gulden snede' is een interessant uitgangspunt voor mooie en evenwichtige composities in je foto's. Wanneer je de tips uit deze les volgt, dan is de kans groot dat jouw volgende vakantiefoto’s op meer bewondering mogen rekenen.

Van bij de eerste les in deze basiscursus fotografie, hebben we het over het i diafragma gehad. Het regelde de hoeveelheid binnenvallend licht in het objectief en het had ook een invloed op de scherptediepte. Maar er valt nog veel meer te vertellen over het diafragma.

In deze les leer je wat f-stops en diafragmawaarden zijn en hoe je jouw digitale camera instelt om minder of meer scherptediepte te krijgen. En met de juiste diafragmawaarde kan je ook sterretjes zien in je foto's...

Naast het diafragma speelt de belichtingstijd of sluitertijd een cruciale rol voor de belichting van een foto.

De sluitertijd levert ook een creatief effect op: het bepaalt de hoeveelheid beweging in een foto.

Bewegingsonscherpte in een foto is niet altijd ongewenst. Hoe dat zit, kom je ook in deze videoles te weten.

Deze videoles start met de bespreking van de O-stand voor het kiezen van lange of niet voorspelbare sluitertijden zoals bij het fotograferen van vuurwerk of bliksemschichten.

Diafragma en sluitertijden zijn de belangrijkste belichtingsparameters bij het maken van een foto. Maar er is ook nog een derde belichtingsparameter: de lichtgevoeligheid of ISO-waarde. Wanneer zet je deze op automatisch (Î) en wanneer kies je die toch beter zelf?

In de voorbije lessen hebben we de belichtingsparameters uitgebreid besproken: je weet nu alles over het diafragma, de sluitertijd  en de lichtgevoeligheid.

Dit betekent dat je vanaf nu de perfect belichte foto kan maken. Of toch niet? Helaas: in de programmastanden Auto, P, A en S of Av en Tv, maakt de camera kleine of grote belichtingsfouten. Hoe dat zit en hoe je alsnog de perfecte belichting krijgt, via de optie belichtingscorrectie (Ø) en het histogram,... dat kom je in deze les te weten!

Naast een goede belichting zijn ook de juiste of de gewenste kleuren belangrijk voor een mooie foto. Om de perfecte kleuren te kunnen vastleggen is wat technische kennis nodig. Vooral de begrippen kleurtemperatuur ({) en witbalans zijn hierbij belangrijk.

De witbalans bepaalt hoe de camera de kleuren moet bijsturen tijdens de opname. Enkel de juiste witbalans levert de juiste kleuren op. Voor productfoto's, waar kleuren belangrijk zijn, wordt de witbalans handmatig (Å) ingesteld, een procedure dat enige oefening vraagt. Voor sfeervolle foto's kan een fout ingestelde witbalans toch mooiere foto's opleveren!

In de vorige lessen leerde je de begrippen kleurtemperatuur en witbalans kennen. Deze zijn belangrijk om de correcte kleuren te krijgen. Voor sommige onderwerpen, zoals bloemen en planten bijvoorbeeld, mogen de kleuren iets sterker zijn en de scherpte mag ook wat meer zijn bij landschappen dan bij portretten. Dat soort subtiele aanpassingen kan je doorvoeren via de Beeldstijlen (Z) of Picture Control. 

Fotografeer je een persoon met de interne flitser van een kleine camera, dan is er kans op rode ogen. Wat is de oorzaak van dit fenomeen en hoe kan je het vermijden?

In de voorbije lessen hadden we het regelmatig over scherpte en scherptediepte. Wat scherpte betreft, wordt in deze les een stappenplan opgesteld waarmee je de scherpst mogelijke foto kan maken.

Voor de allerscherpste foto is een degelijk statief nodig. Je krijgt tips en advies bij de aankoop van zo'n statief of van een monopod.

Over scherptediepte weet je intussen al één en ander. Maar het is zeker een goed idee om nog eens de drie parameters die het beïnvloeden, op te sommen:

• De diafragmawaarde
• De werkelijke brandpuntsafstand
• De scherpstelafstand

Zo weet je hoe je foto’s maakt met een minimum of een maximum aan scherptediepte.

Neem ook je smartphone bij de hand, want we bekijken een handig app om de ideale scherptediepte te berekenen.